Mindset – Ik leer leren

In mijn blog ‘ben jij ook een Ferrari’ beschrijf ik de fixed mindset van onze zoon. Hoe hij op school mee dobbert op het niveau van de klas, heerlijk vanuit zijn hangmat, hoe hij deze hangmat ook bij de boven schoolse lesvoorziening al heeft klaar gelegd maar hij van juf aldaar de kans niet krijgt hem op te hangen. Ik beschrijf ook welke gevolgen het niet presteren op je niveau kan hebben. Hier wil ik graag nog even op door gaan, juist omdat het voor iedereen zo belangrijk is om wel op het voor jou juiste niveau te presteren.

Uit de praktijk

Uit de praktijk blijkt dat hoogbegaafde leerlingen de reguliere lesstof in 20% tot 40% van de tijd kunnen beheersen. Dit betekent dat er 80%-60% tijd over is!
Op scholen noemen ze dit ook wel de compacte leerlijnen, veelal verdeeld in: 1ste leerlijn 60%-40%, 2de leerlijn 40%-60% en 3de leerlijn 30%-70%. (bijvoorbeeld, 3de leerlijn: 30% reguliere kerndoelen en 70% nieuwe doelen). De praktijk wijst uit dat een wezenlijk ander curriculum in de klas aanbieden niet lukt en men vervalt in ‘bezig houden’, ‘vrijblijvendheid’, ‘meer van hetzelfde’ en ‘geen doorgaande leerlijn’. Er is een groot risico tot bijvoorbeeld onderpresteren, onrealistisch zelfbeeld, niet leren, niet leren leren en een slechte werkhouding ontwikkeling.

Het risico op onderpresteren in de reguliere klas is hoog onder hoogbegaafde leerlingen: 30-60%.
Slechts 6-8% van de leerkrachten signaleert dit oftewel 94-92% van de leerkrachten is niet in staat effectief te reageren op onderpresterende leerlingen, want deze leerlingen worden niet opgemerkt door de leerkrachten of de leerkracht is handelingsverlegen. Deze leerlingen krijgen geen passend onderwijs. Slechts 64% van de hoogbegaafde leerlingen krijgen een VWO-advies.

Deprimerende cijfers dat zal je met mij eens zijn, als ouder ben je daarom heel belangrijk in dit proces. Jij kent je kind het beste, jij bewaakt zijn/haar grenzen of weet wanneer het potentieel niet wordt aangesproken. En jij vertaalt dit keer op keer richting de buitenwereld, waaronder de school. Blijf dan ook in gesprek met school, plan elk kwartaal een overlegmoment in of alle neuzen nog dezelfde kant op staan en of gemaakte afspraken nog worden nagekomen of misschien bijgesteld moeten worden.

Signalen van onderpresteren

De voornaamste signalen voor onderpresteren zijn, ga hierover in gesprek met school:

• Hekel aan school, soms zo erg dat het kind helemaal niet meer naar school wil.
• Buiten school een brede interesse, vooral in ‘moeilijke onderwerpen’.
• Gedrag dat niet past bij de leeftijd: afwisselend ‘jong’ of juist heel ‘wijs’.
• Laag zelfbeeld.
• Verdrietig, boos, depressief, overdreven braaf en/of de clown uithangen.
• Laag werktempo, gauw afgeleid.
• Faalangst, overdreven perfectionisme of juist ‘snel en slordig’.
• In het algemeen gesproken gevoelig: emotioneel en lichamelijk (bv allergieën).

Die hangmat van onze zoon is dan ook helemaal niet zo fijn en brengt grote risico’s met zich mee. Tijd om het tij te keren. Wij als ouders zetten dan ook in op versnellen en realiseren en accepteren dat daarmee ook een grote rol voor ons in de begeleiding is weggelegd.
Volgend jaar naar het gymnasium. En om alvast in de stemming te komen doet hij thuis een cursus typen.

Een typecursus vind ik bij uitstek geschikt om een mindset uit te dagen en in beweging te brengen. Je komt jezelf namelijk ontzettend tegen. In het begin is het makkelijk, die dkjf a;sl dat gaat allemaal nog wel. Maar langzaam moeten die vingers in een ongemakkelijke spagaat over het toetsenbord. En dan zie ik dat er gesjoemeld word, hoor ik hem grommen en wil hij het liefst de laptop door de kamer gooien.

Hier wordt geleerd

Wat een moment van genieten.. namelijk hier wordt geleerd! Nu kunnen we het hebben over;

• Geef je het op als iets niet in één keer lukt?
• Wat denk je als je een fout maakt?
• En is die gedachte een groene (helpende) of een rode (niet helpende) gedachte?
• En als je een rode gedachte hebt bv “ik leer het nooit”, kun je daar een groene gedachte bij bedenken, bv “ik kan het nog niet maar oefen door”? En misschien nog meer groene gedachten?
• Mag je fouten maken?
• Mag een ander fouten maken?
• Ben jij een doorzetter?
• Gun jij het jezelf, dat je mag leren?
• Ben je mild voor jezelf?
• Enz.

En als hij dan doorzet en de typeles van die dag af heeft dan is daar die grijns die samengaat met het fijne gevoel van ‘Yess’ ik heb het gedaan!

Probeer het thuis ook maar eens, als je merkt dat huiswerk maken even minder lekker gaat of als je kind een onrealistische verwachting van zichzelf heeft. Naast dat je inzicht krijgt in de mindset, zijn de gesprekjes ook echt waardevol en voelt je kind zich uiteindelijk gezien en erkent.